W dniu 7 lutego 2017 r. na Wydziale Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska odbyło się spotkanie władz Wydziału z prof. Janem Szmidtem, Rektorem PW. Celem spotkania była prezentacja wyników zakończonych w 2016 roku prac modernizacyjnych w laboratoriach dydaktycznych i salach wykładowych. Główną uwagę skupiono na Laboratorium Mechaniki Płynów i Laboratorium Zespołu Ochrony Powierzchni Ziemi. Program inwestycji w infrastrukturę dydaktyczną wpisuje się w obchody jubileuszu 100-lecia Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, którego tradycje sięgają 1 października 1917 roku, gdy w Politechnice Warszawskiej dotychczasowy Wydział Inżynierii Rolnej przekształcono w Wydział Inżynierii Wodnej.

Wydziałowe priorytety

Na Wydziale Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska dużą wagę przykłada się do zrozumienia zjawisk, a najlepszą formą przekazywania wiedzy studentom są zajęcia laboratoryjne. Słynne powiedzenie, przypisywane Konfucjuszowi: Powiedz mi, a zapomnę; pokaż mi, a zapamiętam; pozwól mi zrobić, a zrozumiem determinuje sposób wykorzystania narzędzi dydaktycznych.

Jednym z podstawowych przedmiotów, niezbędnych w procesie kształcenia inżynierów zajmujących się zagadnieniami dotyczącymi instalacji budowlanych oraz inżynierii środowiska i hydrotechniki, jest mechanika płynów. Pod pojęciem płynów rozumiane są ciecze i gazy, stanowiące nieodłączny element zarówno środowiska przyrodniczego, jak i przekształconego przez człowieka. Zrozumienie podstawowych pojęć, związanych z tą dziedziną nauki, ma fundamentalne znaczenie dla umiejętności rozwijanych w ramach przedmiotów kierunkowych.

Wizyta w zmodernizowanym Laboratorium Mechaniki Płynów. Na zdjęciu w środku od lewej: prof. Jan Szmidt, Rektor PW
i prof. Krzysztof Wojdyga, Dziekan Wydziału IBHiIŚ PW (fot. M. Daszewski, WIBHiIŚ PW)

Z historii laboratorium hydraulicznego

Laboratorium hydrauliczne Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska posiada długą i bogatą historię. Pierwszą lokalizacją laboratorium, jeszcze w ramach przedwojennego Wydziału Budownictwa Wodnego, była hala w Gmachu Starej Kotłowni. Wykonywano wtedy szereg badań doświadczalnych zarówno o charakterze dydaktycznym, jak i naukowym oraz praktycznym. Wspomnieć należy obiekty hydrotechniczne, dla których wykonywano badania na różnego rodzaju modelach hydraulicznych, m.in. koryta rzeki Wisły. W kolejnych latach, po zmianie lokalizacji laboratorium, pomimo niewielkich możliwości lokalowych w nowym gmachu Wydziału ISiW nadal wykonywano opracowania badawcze dla potrzeb projektów, jak choćby Oczyszczalni Ścieków „Czajka” w Warszawie. Ostatnio były wykonywane badania eksperymentalne dotyczące projektowanego (a obecnie już wykonanego) przerzutu ścieków z lewobrzeżnej Warszawy do prawobrzeżnej Oczyszczalni Ścieków. Na podstawie badań określono optymalne hydraulicznie warunki pracy układu syfonowego, a dzięki eksperymentom możliwe było wprowadzenie niezbędnych korekt projektowych.

Wykorzystywane do końca roku akademickiego 2015/2016 laboratorium było wyposażone w modele mające ponad 25 lat, dostosowane do potrzeb planów zajęć i zakresu kształcenia w latach 80. i 90. XX w. Nowe wymagania dydaktyczne oraz staż pracy dotychczasowych urządzeń były bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia kilkuletnich prac, które zostały zwieńczone uruchomieniem nowego laboratorium w dniu 1 października 2016 roku.

Praktyka nowoczesności

Koncepcję nowego Laboratorium Mechaniki Płynów opracowano zgodnie z założeniami wynikającymi z programów kształcenia studentów. Prace modernizacyjne przygotował i nadzorował Kierownik Laboratorium, dr inż. Apoloniusz Kodura.

W laboratorium realizowane są następujące zadania dydaktyczne:

• prowadzenie zajęć dla studentów studiów I stopnia na kierunku Inżynieria Środowiska, Biogospodarka i Biotechnologia;
• prowadzenie zajęć dla studentów studiów II stopnia specjalności Zaopatrzenie w Wodę i Inżynieria Wodna;
• wykonywanie badań w ramach prac dyplomowych: inżynierskich i magisterskich.

Rektor PW w rozmowie z dr inż. Apoloniuszem Kodurą, Kierownikiem laboratorium i Prodziekanem ds. Studenckich, w głębi od lewej dr inż. Jarosław Chudzicki, Prodziekan ds. Studiów i prof. Krzysztof Wojdyga, Dziekan Wydziału IBHiIŚ PW
(fot. M. Daszewski, WIBHiIŚ PW)

Nowe laboratorium, w swojej obecnej postaci, pozwala na prowadzenie interesujących zajęć praktycznych z mechaniki płynów, obejmujących ćwiczenia z zakresu pojęć podstawowych (hydrostatyka, prawo Archimedesa, Prawo Boyle’a, lepkość, napięcie powierzchniowe), badania rodzajów ruchu (ruch wirowy, doświadczenie Reynoldsa), analizę pracy układów ciśnieniowych (opory ruchu w instalacjach wodnych i powietrznych, zjawisko Venturiego, metody pomiaru prędkości przepływu), pracę pomp i układów pomp, siły hydrodynamiczne (taran hydrauliczny, reakcje hydrodynamiczne), przelewy i otwory, badanie charakterystyk turbin wodnych oraz filtrację.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że zakup części modeli został sfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach projektu Laboratorium Zrównoważonego Zużycia Energii i Wody. W tym projekcie prowadzone są działania edukacyjne w formie warsztatów skierowanych do osób dorosłych, młodzieży i dzieci. Taka formuła edukacji spotkała się z dużym zainteresowaniem uczniów szkół średnich i gimnazjów, co jest dodatkowym czynnikiem promującym Wydział.

Obecnie opracowywany jest wniosek o pozyskanie środków z funduszy unijnych na drugi etap rozbudowy laboratorium o część badawczo-wdrożeniową, której realizacja pozwoli na wykonanie bazy instrumentalnej, pozwalającej na rozwój nauki w zakresie transportu cieczy, w odniesieniu do aktualnych wyzwań inżynierskich.

W miejsce zlikwidowanego laboratorium hydraulicznego w gmachu WIBHiŚ powstała nowoczesna multimedialna sala wykładowa dla 128 słuchaczy.

Modernizacji ciąg dalszy

Drugim zmodernizowanym w ubiegłym roku laboratorium (po ponad 20 latach funkcjonowania) jest laboratorium Zespołu Ochrony Powierzchni Ziemi w Katedrze Ochrony i Kształtowania Środowiska. Laboratorium jest wykorzystywane do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów: „Gleboznawstwo”, „Ochrona powierzchni ziemi”, „Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów”, „Techniki diagnozowania stanu gleb i gruntów”, „Oczyszczanie gleb i gruntów” „Technologia i projektowanie oczyszczania gleb i gruntów oraz rekultywacji terenów zdegradowanych”, a także „Soil Protection” i „Land Reclamation and Development” oraz prowadzenia badań przez dyplomantów i doktorantów.

Wnętrze dydaktyczno-badawczego Laboratorium Zespołu Ochrony Powierzchni Ziemi w Katedrze Ochrony i Kształtowania Środowiska na Wydziale IBHiIŚ PW - po modernizacji (fot. A. Kulig, WIBHiIŚ PW)

W laboratorium oprócz regularnych zajęć dydaktycznych odbywają się również prezentacje podczas „Dni otwartych w PW”, ćwiczenia w ramach programu „PW Junior” oraz zajęcia dydaktyczne dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. W miarę możliwości przeprowadzane są również niektóre z badań naukowych Zespołu Ochrony Powierzchni Ziemi. W funkcjonującej w Zespole OPZ Pracowni Badania Zanieczyszczeń Powierzchni Ziemi, na rzecz współpracy z gospodarką, prowadzone są m.in.: badania fizycznych i chemicznych właściwości gleb, gruntów oraz środowiska gruntowo-wodnego, oceny stopnia czystości gleb, gruntów i wód podziemnych w odniesieniu do sposobu zagospodarowania terenu (m.in. tzw. raporty początkowe) oraz podczas prac rekultywacyjnych, badania metod remediacji zanieczyszczonego środowiska gruntowo-wodnego, przeglądy środowiskowe terenu oraz oceny stopnia agresywności wód gruntowych i gruntu. Kierownikiem Pracowni jest dr hab. inż. Agnieszka Pusz.

Podobne materiały:

Od inżynierii wodnej przez technikę sanitarną do inżynierii środowiska
Profesor Andrzej Kulig w rozmowie o problemach powierzchni ziemi i o zapachach nie zawsze ulotnych cz. I
Profesor Andrzej Kulig w rozmowie o problemach powierzchni ziemi i o zapachach nie zawsze ulotnych cz. II
Alternatywne metody oczyszczania ścieków kosmetycznych efektem badań pracowników WIŚ PW
Prawodawstwo w ochronie środowiska z elementami ocen oddziaływania na środowisko
Wykorzystanie sieci neuronowych do sterowania procesów cieplnych w budynkach
Czy wierzyć prognozom pogody?