Kto otrzymał Nagrodę Nobla w 2021?

Od 4 do 11 października br. trwał Tydzień Noblowski, podczas którego ogłaszane były kolejne nazwiska tegorocznych laureatów Nagrody Nobla.  

Amerykanin David Julius i Libańczyk Ardem Patapoutian zostali laureatami Nagrody Nobla z fizjologii i medycyny. Komitet szwedzkiego Instytutu Karolinska przyznał im nagrodę „za odkrycie receptorów ciepła i dotyku”. Dzięki pracom tegorocznych noblistów wiemy, w jaki sposób ciepło, zimno i dotyk mogą inicjować sygnały w naszym układzie nerwowym.

David Julius, Ardem Patapoutian/© Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed

Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki zostali: Amerykanin japońskiego pochodzenia Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann z Niemiec i Giorgio Parisi z Włoch. Naukowcy zostali wyróżnieni za „przełomowy wkład w nasze rozumienie złożonych układów fizycznych”. Amerykanin i Niemiec zostali uhonorowani za „fizyczne modelowanie klimatu Ziemi”, które pozwala „wiarygodnie przewidywać globalne ocieplenie”. Nagroda Nobla dla Włocha to wyraz uznania dla jego odkrycia wzajemnego oddziaływania zakłóceń i fluktuacji w układach fizycznych - od skali atomowej do planetarnej.

Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, Giorgio Parisi/© Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed

Niemiec Benjamin List i urodzony w Szkocji David MacMillan otrzymali Nagrodę Nobla z chemii 2021 za rozwój nowego, precyzyjnego narzędzia konstruowania cząsteczek: katalizy organicznej. Ich prace miały wpływ na tworzenie nowych leków. Sprawiły, że niektóre procesy chemiczne przebiegają szybciej i bardziej przyjaźnie dla środowiska.

Benjamin List, David W.C. MacMillan/© Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed

Literacką Nagrodę Nobla otrzymał tanzański pisarz Abdulrazak Gurnah. W uzasadnieniu Akademia Szwedzka wyjaśniła, że Gurnah doceniony został za „bezkompromisowe i pełne zrozumienia zgłębienie efektów kolonializmu oraz losu uchodźcy w otchłani między kulturami i kontynentami”.

Abdulrazak Gurnah/© Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed

Laureatami Pokojowej Nagrody Nobla zostali dziennikarze - Maria Ressa z Filipin i Dmitrij Muratow z Rosji - w uznaniu wysiłków „na rzecz ochrony wolności słowa, która jest warunkiem koniecznym demokracji i trwałego pokoju”.

Maria Ressa, Dmitry Andreyevich Muratov/© Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed

Laureatami Nagrody Nobla z ekonomii, czyli nagrody centralnego Banku Szwecji im. Alfreda Nobla, zostali Kanadyjczyk David Card, Amerykanin Joshua D. Angrist i Holender Guido W. Imbens. W uzasadnieniu wyboru wspomniano, że „tegoroczni laureaci dostarczyli nam nowych spostrzeżeń na temat rynku pracy i pokazali, jakie wnioski dotyczące przyczyny i skutku można wyciągnąć z naturalnych eksperymentów. Ich podejście rozprzestrzeniło się na inne dziedziny i zrewolucjonizowało badania empiryczne”.

David Card, Jousha Angrist, Guido Imbens/© Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed

Wartość nagrody w każdej z sześciu dziedzin to 10 mln koron. Nagroda Nobla oprócz pieniędzy to również złoty medal z wizerunkiem Alfreda Nobla oraz kaligrafowany dyplom.

Przedstawiciele Fundacji Noblowskiej poinformowali, że w tym roku - podobnie jak przed rokiem - nie odbędzie się tradycyjna uroczystość wręczenia nagród w Sztokholmie. Nagrody zostaną wręczone laureatom w ich rodzinnych krajach.

Zdjęcie: © Nobel Media. Photo: Alexander Mahmoud
Grafiki: © Nobel Media. Illustration: Niklas Elmehed