We wrześniu br. firma Siemens we współpracy z Ministerstwem Rozwoju, Pracy i Technologii zakończyła 5. edycję badania „Smart Industry Polska”. Zostało ono przeprowadzone przez agencję badawczą Kantar Polska na grupie małych oraz średnich firm.

W porównaniu do 2018 roku odnotowano wzrost wdrożeń koncepcji Industry 4.0 (w 2018 dotyczyły 4,5 proc. firm, a w 2020 - 7,2 proc.), nastąpił również dwukrotny wzrost planów dotyczących jej wdrożenia - z 11 proc. w 2018 do 25,5 proc. w 2020. Ponadto, 30 proc. przedstawicieli C-level uważa, że wdrażanie rozwiązań cyfrowych wpłynie na sukces ich firmy w przyszłości.

Nowe czasy wymagają nowych kompetencji, także wśród osób stojących na czele firm. Szybko postępująca rewolucja przemysłowa 4.0 wiąże się nie tylko ze zmianą technologiczną, ale niesie ze sobą też konieczność zmian w modelach biznesowych, sposobach zarządzania firmą czy szkoleniach pracowników. W obecnych czasach polski przemysł potrzebuje przedsiębiorców, którzy zdają sobie sprawę z korzyści, jakie niesie digitalizacja procesów, którzy znają i rozumieją cyfrowy świat i potrafią uwzględnić go w swoich planach i strategiach - podsumował prof. dr hab. inż. Krzysztof Zaremba, Rektor Politechniki Warszawskiej.

Cyfryzacja coraz częściej uwzględniana w strategii firm

W porównaniu do wyników poprzedniej edycji badania odnotowano wyraźny wzrost odsetka ankietowanych deklarujących, że technologie zgodne z koncepcją Industry 4.0 stanowią element strategii ich firmy - odnosi się to zwłaszcza do planów wdrożenia (ponad dwukrotny wzrost z 11 proc. do 25,5 proc.). Decyzja o cyfryzacji powoduje rzeczywiste zmiany, między innymi w wymaganiach odnośnie kompetencji pracowników. W efekcie zdefiniowania na nowo priorytetów i nastawienia strategicznego na informatyzację i automatyzację procesów produkcyjnych, przedsiębiorstwa częściej zmieniają oczekiwania względem pracowników, uwzględniając w nich potrzeby związane z transformacją cyfrową. Z badania wynika, że w 30 proc. firm, w których koncepcja Industry 4.0 stanowi element strategii firmy, określono nowe oczekiwania lub zmieniono wymogi względem pracowników odnośnie kompetencji cyfrowych.

Szczególnie cieszy nas większa świadomość rynku w zakresie korzyści, jakie daje digitalizacja. Przedsiębiorstwa coraz częściej wpisują cyfryzację do swojej strategii biznesowej. Siemens od samego początku wspiera przedsiębiorców w rozwoju zapewniając know-how, dostęp do szkoleń  i wiedzy konsultantów. Bardzo dobrze rozumiemy także specyfikę działania i potrzeby MŚP z branży przemysłowej i aktywnie angażujemy się w transformację cyfrową tego sektora gospodarki.” - wyjaśniała Dominika Bettman, CEO Siemens Polska.

Efekty cyfryzacji procentować będą w przyszłości

W przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych sektora MŚP transformacja cyfrowa przeprowadzona została w umiarkowanie dużym odsetku firm. Zgodnie z deklaracją ankietowanych, najczęściej wdrażanymi technologiami cyfrowymi, zgodnymi z koncepcją Industry 4.0 były: analityka danych i optymalizacja produkcji (59,5 proc.), predictive maintenance (31,4 proc.), robotyzacja linii produkcyjnych (28,8 proc.), oprogramowanie obniżające koszty prototypowania produktów i wprowadzania nowych (25,5 proc.), Internet of Things (19 proc.) oraz druk 3D (18,3 proc.).

Wdrażanie rozwiązań cyfrowych stosunkowo rzadko postrzegane jest jako element decydujący o bieżącym wzroście konkurencyjności firmy. Wśród tego rodzaju rozwiązań najczęściej wymieniane było: wdrażanie cyfrowych rozwiązań technologicznych - 17 proc., rozwiązania cyber-fizyczne - 13 proc. oraz cyfryzacja w zarządzaniu firmą - 12 proc. Respondenci spodziewają się jednak, że w przyszłości, dzięki cyfryzacji poprawi się efektywność ich organizacji. Dosyć duży odsetek, bo 30 proc. badanych uznało wdrażanie cyfrowych rozwiązań technologicznych za element, który uda się przekuć w sukces firmy w perspektywie najbliższych 3 lat. Inne czynniki, które mają wpłynąć na zwiększenie możliwości ankietowanych przedsiębiorstw w najbliższych latach to: rozwiązania cyber-fizyczne - 24 proc. oraz cyfryzacja w zarządzaniu firmą - 31 proc.

Digitalizacja wprowadzana jest zazwyczaj w obszarach, w których, w obecnych czasach, dość łatwo jest ją zrealizować. W zakresie komunikacji i współpracy z klientami lub dostawcami transformacja cyfrowa realizowana jest obecnie aż w 60 proc.  firm, natomiast w zakresie uruchamiania cyfrowych kanałów dystrybucji czy cyfrowego wsparcia sprzedaży wdrożyło ją już jedynie 25 proc. firm. W 70 proc. firm, w których wdrożono w ostatnim czasie cyfryzację sposobu pracy, ankietowani byli zdania, że jej bezpośrednią przyczyną była pandemia koronawirusa.

Kompetencje cyfrowe polskich przedsiębiorców

Badanie miało także na celu sprawdzenie, w jakich obszarach przedsiębiorcy deklarują posiadane kompetencje. Okazuje się, że osoby zarządzające w polskich firmach MŚP rzadziej przyznają się do posiadania kompetencji w zakresie cyfryzacji niż ma to miejsce w przypadku kompetencji związanych z zarządzaniem ludźmi. Najwyżej oceniają swoje kompetencje cyfrowe w zakresie analityki danych i optymalizacji produkcji. Jej znajomość została określona za w pełni wystarczającą przez 55 proc. ankietowanych. Własna ocena pozostałych kompetencji cyfrowych przez polskich przedsiębiorców wypada już znacznie słabiej, np. sztuczna inteligencja (15 proc.), cyfrowy bliźniak i digitalizacja produkcji (15 proc.), Big Data (22 proc.). Badani przedstawiciele C-level są natomiast przekonani o swoich wystarczających kompetencjach w obszarze zarządzania ludźmi. Nieco gorzej oceniają własne umiejętności zarządzania produktem i produkcją. Niepokoi fakt, że ponad 45 proc. ankietowanych nie zdobywa wiedzy na temat cyfryzacji.

Kto stoi za transformacją w polskim przemyśle ?

Zdecydowana większość przedstawicieli C-level posiada wyższe wykształcenie, to znaczy jest absolwentem studiów pierwszego lub drugiego stopnia – łącznie 80,6 proc. Wśród przedstawicieli kadry zarządzającej zbliżony odsetek badanych to absolwenci kierunków związanych z finansami / ekonomią (37,3 proc.) oraz technicznych / ścisłych (36,6 proc.). Mniej niż 5 proc. ankietowanych posiada dyplom studiów typu MBA. Z badania wynika, że przedstawiciele kadry zarządzającej w większości są przeświadczeni o posiadaniu dobrze wykształconych kompetencji miękkich, takich jak umiejętności przywódcze (82 proc.), zarządzanie danymi i informacjami (82 proc.), zarządzanie personelem i zespołem produkcyjnym (79 proc.), czy umiejętności negocjacyjne (73 proc.).

Internet pozostaje najpopularniejszym źródłem informacji na temat transformacji cyfrowej w firmach. Znacznie niższy odsetek wskazań uzyskały specjalistyczne źródła, takie jak prasa fachowa, szkolenia czy publikacje naukowe. Trzeba przy tym odnotować, że ponad 45 proc. przedstawicieli kadry zarządzającej nie korzysta z żadnych źródeł informacji do zdobywania wiedzy na temat digitalizacji w przedsiębiorstwach.

Większość ankietowanych przedstawicieli C-level deklaruje, że zasięg działalności ich firm wykracza poza granice Polski (67 proc.). Jedynie 14 proc. respondentów zarządza firmami o lokalnym charakterze, a 18 proc. prowadzi biznes o charakterze ogólnopolskim.

O badaniu

Badanie Smart Industry Polska 2020 miało na celu określenie portretu przedstawiciela C-level, zarządzającego firmą produkcyjną sektora MŚP, poznanie jego motywacji do rozwoju organizacji, zbadanie co uważa za sukces, gdzie widzi swój biznes za 3 lata, jaką wiedzę na temat transformacji cyfrowej posiada.

Szczegółowe cele badania koncentrowały się wokół takich zagadnień, jak:

• profil właściciela / kadry zarządzającej firmy (dane metryczkowe, kompetencje pozyskane

i oczekiwane, szkolenia, kompetencje potrzebne przy transformacji cyfrowej przedsiębiorstwa),

• ocena sukcesu firmy lub jego brak i czynniki generujące sukces lub porażkę (w tym ocena tego,

czym jest sukces, jaka jest jego diagnoza, co na niego wpływa teraz i w perspektywie 3 lat),

• wiedza z zakresu technologii związanych z Industry 4.0. - w odniesieniu do wybranych wcześniejszych wyników badania Smart Industry Polska.

W próbie uwzględnione zostały małe oraz średnie przedsiębiorstwa w liczebnościach:

• b) N=90 - małe firmy (10-49 zatrudnionych);
• c) N=60 - średnie firmy (50-250 zatrudnionych).

Respondentami w badaniu była kadra zarządzająca oraz właściciele firm produkcyjnych (prezesi, dyrektorzy zarządzający), reprezentujących sektor MŚP.

Badanie zrealizowane zostało metodą pre-aranżowanych wywiadów telefonicznych. Próba obejmowała firmy produkcyjne prowadzące działalność produkcyjną w Polsce (co oznacza, posiadanie przynajmniej jednej linii produkcyjnej).

Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.siemens.pl