Wyzwania rozwojowe Polski a ekosystemy innowacji - relacja z konferencji

- Mam ogromną przyjemność otworzyć tę dwudniową konferencję, poświęconą nowej polityce spójności na lata 2021-2027, szczególnie w kontekście nowych rozwiązań innowacyjnych, nowych wyzwań innowacyjnych. Szanowni Państwo, znajdujemy się w Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii Politechniki Warszawskiej. Budowa tego Centrum myślę że jest najlepszym przykładem możliwości polityki spójności w zakresie finansowania poważnych wyzwań innowacyjnych - powiedział prof. Adam Woźniak, Prorektor PW ds. Rozwoju.  

- CEZAMAT jest jedną z najważniejszych, największych inwestycji tego typu w Europie Środkowo-Wschodniej, szczególnie w obszarze badań i rozwoju, w obszarze wysokich technologii. Infrastruktura badawcza, którą tutaj mamy, już teraz pozwala na realizację wspaniałych projektów, które dotyczą zarówno mikroelektroniki, fotoniki, cyberbezpieczeństwa, inżynierii biomedycznej, biotechnologii, Internetu rzeczy, szeregu innych wyzwań i obszarów badawczych. Ale myślę, że CEZAMAT, jego rola, będzie jeszcze większa w przyszłości i przyczyni się do budowania nowoczesnego, zdrowego, bezpiecznego społeczeństwa oraz nowoczesnej, innowacyjnej, opartej na wiedzy gospodarki naszego kraju - dodał.

Celem konferencji było stworzenie platformy do wielostronnej dyskusji na temat roli polityki spójności w tworzeniu i dalszym wspieraniu rozwoju miejskich, regionalnych i krajowych ekosystemów innowacji w Polsce. Kontekst konferencji dotyczył wyzwań cywilizacyjnych, polityk unijnych oraz sytuacji post-pandemicznej w Polsce.

Sesję dotyczącą wyzwań przed jakimi stoi Polska rozpoczęło wystąpienie Małgorzaty Jarosińskiej-Jedynak, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Minister wskazała na wciąż istotną rolę polityki spójności w finansowaniu działalności badawczo-rozwojowej a tym samym wspierania rozwoju ekosystemów innowacji w Polsce. Wystąpienia pozostałych członków tego panelu otwierającego wskazywały na rolę tej polityki w realizacji przez Polskę celów klimatycznych, budowania własnej gospodarki opartej na wiedzy oraz wpierania przedsiębiorczości, w tym szczególnie tworzenia start-upów oraz wsparcia rozwoju młodych firm technologicznych.

Druga sesja główna konferencji podsumowywała obecne osiągniecia polityki spójności oraz dotykała planów implementacyjnych tej polityki w latach 2021-2027 w sferze badawczo-rozwojowej i innowacyjnej. Inwestycje w innowacje, poza twórczym rozwiązywaniem problemów, będą się w dalszym ciągu przyczyniały do budowania gospodarki opartej na wiedzy w Polsce.

Poza adekwatnością problemów związanych z post-pandemią, kolejna dyskusja panelowa dotyczyła także konieczności wdrażania postanowień Europejskiego Zielonego Ładu w wielu kwestiach dotykających również obywatela związanych z zużyciem energii, wody, jakością powietrza oraz przyrodą.

Uzupełnieniem tej dyskusji była sesja dotycząca implementacji do przemysłu założeń gospodarki o obiegu zamkniętym. Realizacja tej polityki może być bardzo przydatna szczególnie w zakresie rozwoju polskich technologii umożliwiających odzysk metali rzadkich. Trzecia z równoległych dyskusji pierwszego dnia konferencji dotyczyła również wsparcia tworzenia ekosystemów innowacji dla młodych firm technologicznych w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Środki z tego funduszu, bazując na doświadczeniach z poprzednich okresów programowania polityki spójności, mają jeszcze bardziej odpowiadać potrzebom przedsiębiorczym aktorom procesów innowacyjnych w ekosystemach innowacji.

Drugi dzień konferencji poświęcony był miejskim i regionalnym systemom innowacji. Stąd obecność Rafała Trzaskowskiego, Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy oraz odtworzenie wystąpienia Adama Struzika, Marszałka Województwa Mazowieckiego otwierające drugi dzień konferencji. Warszawa miastem Innowacji, Mazowsze regionem innowacyjnym, to postulaty, które oba poziomy samorządu terytorialnego uznają za konieczne w celu utrzymania tempa rozwoju gospodarczego miasta stołecznego i Mazowsza jako regionu.

Tematyka sesji eksperckich tego dnia konferencji dotyczyła status quo trójkąta wiedzy nauka-administracja-biznes, regionalnych systemów innowacji definiowanych przez regionalne strategie innowacji na rzecz inteligentnych specjalizacji. Doświadczenia z implementacji założeń trójkąta wiedzy pokazują jak wielkiej potrzeba determinacji każdej ze stron procesu aby mogło dochodzić do realizacji wspólnych przedsięwzięć. Przed partnerami kolejne wyzwania, ale utrwalone ścieżki szukania porozumień powinny zapewnić możliwość podejmowania współpracy w celu opracowywania rozwiązań wychodzących im naprzeciw.

W regionalnej polityce innowacyjnej inteligentne specjalizacji to już nie nowość. Jest to już druga odsłona zarządzania polityką innowacyjną w regionach według tego konceptu. Przedstawiciele 6 regionów potwierdzają, że w wielu województwach został stworzony system, który sprawnie zapewnia udział interesariuszy w procesie przedsiębiorczego odkrywania, tworzenia instrumentów oraz monitorowania i ewaluacji wdrażania strategii. Na obecną chwilę kwestią kłopotliwą pozostaje dostępność środków na realizację tych strategii szczególnie w  przypadku regionów bardziej rozwiniętych gospodarczo.

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu Komisja Europejska zaproponowała realizację Nowego europejskiego Bauhaus - piękny, zrównoważony, wspólny. Panel zebrał przedstawicieli reprezentujących różne środowiska. Dał on przedstawicielom władz krajowych, miejskich, architektom i urbanistom oraz społecznikom miejskim możliwość wymiany opinii na temat podejścia do urządzania przestrzeni miejskiej w sposób bardziej zrównoważony, estetyczny i zgodny z celami klimatycznymi UE.

Dwie ostatnie sesje dotyczyły tematów operacyjnie istotnych dla Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii Politechniki Warszawskiej będącym inwestycją polityki spójności. Jedna z sesji dotykała koncepcji wyłonienia Europejskich Hubów Innowacji Cyfrowych, a druga tworzenia wokół Centrum hubu innowacji w zakresie mikroelektroniki, fotoniki oraz bionanotechnologii. Zebrane opinie podczas tych dwóch sesji zostaną wykorzystane w trakcie organizacji Hubu Innowacji Cyfrowych przez Politechnikę Warszawską w ramach jednego z konsorcjów oraz organizacji indywidualnych spotkań z potencjalnymi partnerami.