Politechnika Warszawska rozpoczyna realizację projektu „Uczelnia Badawcza”

Spotkanie rozpoczął Rektor PW prof. Jan Szmidt, który przybliżył szczegóły konkursu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i prac nad wnioskiem konkursowym Politechniki Warszawskiej. - Życzę Państwu, aby udział w projekcie był nie tylko wielką przygodą naukową, ale również byśmy mieli poczucie satysfakcji, że jesteśmy współuczestnikami wielkiego projektu, a zarazem współpracownikami tych, którzy będą z niego korzystać jeszcze przez wiele lat - dla dobra Politechniki, Polski i naszego udziału w krajowym, europejskim i światowym obszarze nauki - podkreślił prof. Jan Szmidt, Rektor PW.

- Idea uczelni badawczych jest niesłychanie ważna dla kształcenia, gospodarki, innowacji. Nowa wiedza jest generowana głównie przez uczelnie badawcze, to są źródła innowacji, nowych pomysłów, nowych idei - powiedział  prof. Rajmund Bacewicz, Prorektor ds. Nauki PW, który kierował pracami zespołu przygotowującego wniosek w programie „Inicjatywa doskonałości - uczelnia badawcza”. - Kształcenie związane z badaniami jest nieodłącznym obrazem uczelni badawczej. Uczelnia badawcza nie istnieje bez dobrego kształcenia - dodał.  

Projektem przygotowawczym była „Strategia doskonałości - uczelnia badawcza”. - Realizowaliśmy najróżniejsze badania, m.in. ankiety, badania bibliometryczne, badanie przedsiębiorczości, otwarte zasoby edukacyjne. Nasz wniosek właściwy w ramach konkursu był oparty na bardzo głębokich analizach i wszechstronnych badaniach obejmujących wszystkie grupy pracowników Uczelni - zaznaczył prof. Rajmund Bacewicz.  

We wniosku, w drodze dyskusji, która objęła całą Uczelnię, licznych rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami różnych obszarów i specjalności, zostało zidentyfikowanych siedem Priorytetowych Obszarów Badawczych (POB-y), które obejmują badania podstawowe, ale przede wszystkim odpowiadają wyzwaniom społecznym, cywilizacyjnym, są niezwykle istotne i w trakcie dynamicznego rozwoju:

• technologie fotoniczne;
• sztuczna inteligencja i robotyka;
• cyberbezpieczeństwo i analiza danych;
• biotechnologia i inżynieria biomedyczna;
• technologie materiałowe;
• fizyka wysokich energii i technika eksperymentu;
• konwersja i magazynowanie energii.    

Warto zaznaczyć, że Uczelnia będzie rozwijać badania również w dziedzinach spoza POB-ów.

Cele szczegółowe i zadania projektu „Uczelnia Badawcza” przedstawiła prof. Małgorzata Lewandowska, członkini zespołu przygotowującego wniosek w konkursie „Inicjatywa doskonałości - uczelnia badawcza”. - Powstał zestaw 15 celów w czterech obszarach: Nauka, Współpraca, Kształcenie, Kadra i Zarządzanie, do realizacji których sformułowaliśmy 31 zadań. Mamy na ich realizację sześć lat  i ok. 300 mln zł - powiedziała prof. Małgorzata Lewandowska. Celem projektu „Uczelnia Badawcza” jest podniesienie poziomu jakości działalności naukowej i poziomu jakości kształcenia oraz, w konsekwencji, podniesienie międzynarodowego znaczenia działalności Uczelni.

Nauka

Sztandarowym działaniem służącym integracji działalności badawczej w Priorytetowych Obszarach Badawczych będzie utworzenie sieci siedmiu interdyscyplinarnych centrów badawczych skupionych wokół POB-ów - niezależnych, z własną radą naukową, o znacznym finansowaniu i elastyczności wydatkowania. 

Aby zwiększyć liczbę publikacji w prestiżowych czasopismach oraz ich cytowalność uruchomione zostaną programy „Best Paper”, nagradzający w każdym roku 50 autorów najlepszych publikacji, i „Open Science”, który rocznie będzie pokrywał koszty ok. 100 publikacji w otwartych zasobach.

Do wzmocnienia działalności innowacyjnej i mechanizmów transferu technologii przyczyni się program „Innowacyjna PW”, w ramach którego przewidziane jest wsparcie patentowania międzynarodowego („Patent PW”) i wizyty studyjne w najlepszych ośrodkach akademickich i w centrach innowacyjnych („Best Innovators PW”), a także program „Akcelerator PW” przewidujący stworzenie funduszu akceleracyjnego wspomagającego zakładanie i rozwój firm spin-off.  

W celu zwiększenia aktywności naukowej pracowników i udziału uczelni w programach międzynarodowych planowane są trzy działania: wprowadzenie jasnych i konsekwentnych zasad oceny okresowej pracowników oraz motywacyjnego systemu wynagrodzeń, program grantów rektorskich dla osób aplikujących o projekty międzynarodowe, zwłaszcza  Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, wzmocnienie kadrowe Działu Projektów Międzynarodowych w Centrum Obsługi Projektów PW.

Współpraca

Zwiększeniu międzynarodowej wymiany naukowej służyć będzie program zagranicznych staży badawczych w prestiżowych ośrodkach dla kadry akademickiej i doktorantów, jak również program stypendiów przyjazdowych dla zagranicznych profesorów wizytujących, stażystów postdoktorskich i doktorantów. 

Pozycja rankingowa Politechniki Warszawskiej nie zależy tylko od osiągnieć naukowych, ale także od budowania renomy Uczelni za granicą. Aby zwiększyć rozpoznawalność naukową PW wdrożony zostanie program „Międzynarodowa Marka PW”, który będzie wspierać aktywność pracowników w międzynarodowych stowarzyszeniach naukowych i sieciach badawczych oraz promować osiągnięcia naukowe - poprzez stronę internetową, media społecznościowe, współpracę z ambasadami, udział w konferencjach. Rozbudowana zostanie również Baza Wiedzy w kierunku upowszechniania działalności naukowej Politechniki Warszawskiej.

Sztandarowym działaniem w kierunku wzmocnienia integracji PW z wiodącymi europejskimi uniwersytetami będzie udział PW w programie European Universities Initiative w ramach Erasmus+. 21 listopada br. Politechnika Warszawska podpisała umowę - konsorcjum z wiodącymi europejskimi uniwersytetami technicznymi (liderem jest Politechnika w Berlinie). W ramach konsorcjum będziemy aplikować o status uniwersytetu europejskiego i wzmacniać współpracę z naszymi partnerami, głównie dydaktyczną.

Kształcenie

Aby zbliżyć model kształcenia do modelu typowego dla uczelni badawczej przewidywane są następujące działania: ukształtowanie populacji studentów właściwej dla uczelni badawczej (ograniczenie liczby studentów I stopnia, zwiększenie liczby studentów II stopnia), rozwój oferty dydaktycznej, zwłaszcza w POB-ach - nowe programy mające realny związek z badaniami, reorientacja celów i metod kształcenia, rozwój szczególnie utalentowanych studentów.  

Istotnemu zwiększeniu skali umiędzynarodowienia studiów sprzyjać będą: akredytacje międzynarodowe, udział w programach współpracy akademickiej, rozwój programów kształcenia w języku angielskim.

- Niezwykle istotni z punktu widzenia uczelni badawczej są doktoranci. Stanowią krwioobieg i podstawę całego systemu - podkreśliła prof. Małgorzata Lewandowska. - Na działania przewidziane dla podniesienia jakości kształcenia doktorantów przewidzieliśmy drugie co do wielkości nakłady finansowe, zaraz po POB-ach - dodała. Będą to: programy stypendialne dla doktorantów (stypendia doktoranckie, stypendia projakościowe dla wyróżniających się doktorantów), „Warsztat Badacza” -  zestaw kilkunastu modułów zajęć kształtujących kompetencje uniwersalne - niezależne od dyscypliny naukowej, lecz w istotny sposób zwiększających efektywność pracy naukowej, a jednocześnie przygotowujących doktoranta do realizowania różnorodnych karier zawodowych, Umiędzynarodowienie Szkół Doktorskich (stypendia dla doktorantów i profesorów z zagranicy). 

Kadra i zarządzanie

Politechnika Warszawska nie stanie się uczelnią badawczą bez silnej, kompetentnej i zmotywowanej kadry, dlatego część działań w projekcie przewidziana jest na jej rozwój, w tym na rozwój pozanaukowych kompetencji pracowników w zakresie: sprawowania opieki naukowej, nowoczesnych form kształcenia i zarządzania. W ramach projektu prowadzone będą działania służące opracowaniu „Programu Rozwoju Talentów” (doktoranci i młodzi pracownicy) - indywidualnych planów rozwoju doktorantów i młodych pracowników, a także podniesieniu kompetencji pracowników w zakresie sprawowania opieki naukowej - lista dobrych praktyk, wizyty studyjne. Przewidywane są również: kursy, staże i wizyty studyjne nauczycieli akademickich umożliwiające wdrażanie nowoczesnych metod kształcenia oraz szkolenia z zakresu zarządzania, zwiększające kompetencje menadżerskie kadry zarządzającej.

Projekt obejmie działania zmierzające do rozwoju pracowników administracji jako niezbędnego elementu wspólnej, efektywnej realizacji projektów badawczych: profesjonalizację i powiększenie zasobu specjalistów administracyjnych, wsparcie mobilności pracowników administracji (w tym udział w szkoleniach, konferencjach, pracach grup roboczych) oraz program staży zagranicznych, uelastycznienie struktury pracowniczej w PW, wypracowanie mechanizmów umożliwiających tworzenie zespołów zadaniowych, w których skład mogą wchodzić pracownicy różnych jednostek i pionów Uczelni.

Aby uatrakcyjnić karierę naukową w obliczu wyzwań rynku pracy oraz potrzeby przyciągania najlepszych talentów wprowadzony zostanie motywacyjny system wynagrodzenia oraz przejrzyste zasady awansu naukowego, zgodnie z Europejską Kartą Naukowca - nowe regulaminy wynagradzania i pracy, sformułowanie zasad kompleksowej i elastycznej oceny pracowniczej.

Usprawnieniu administracji posłuży optymalizacja procesów administracyjnych poprzez wprowadzenie zarządzania procesowego, ukierunkowanego głównie na projekty badawcze - np. identyfikacja, likwidacja czynności zbędnych, powtarzalnych, konsolidacja, decentralizacja, elektroniczny obieg dokumentów.

Działaniem związanym ze zmianą sposobu funkcjonowania Uczelni będzie również wprowadzenie zarządzania przez cele. Badania wskazują na wyraźną zależność pomiędzy wynikami naukowymi pracowników a klarownością definiowanych celów strategicznych.

Zespół „Uczelnia Badawcza”, koordynujący i monitorujący działania, powstanie do 15 stycznia 2020 r. Do czerwca 2020 r. powstaną najważniejsze działania przewidziane w ramach projektu, m.in.: sieć centrów badawczych wraz z radami naukowymi, programy „Patent PW”, „Best Innovators PW”, „Akcelerator PW”, „Międzynarodowa Marka PW”, programy stypendialne dla doktorantów, programy staży dla kadry akademickiej i doktorantów, stypendiów dla profesorów wizytujących, program rozwoju szczególnie utalentowanych studentów.

Do końca 2020 r. powstaną: zasady formułowania celów dla jednostek organizacyjnych, projekt usprawnienia wsparcia administracyjnego dla projektów badawczych, zespół wsparcia dla aplikujących o projekty międzynarodowe.

W roku 2023 nastąpi ewaluacja śródokresowa efektów projektu i usprawnienie metod działania. Ewaluację końcową i pracę nad nowym wnioskiem na lata 2027-2032 zaplanowano w 2026 r.

- Transformacja Politechniki Warszawskiej w uczelnię badawczą jest najpoważniejszym wyzwaniem na następne sześć lat. Żeby ten cel osiągnąć potrzebujemy pełnego wsparcia ze strony najwyższych władz uczelni, myślę, że takie wsparcie mamy, determinacji zespołów pracujących nad implementacją działań oraz zaangażowania ze strony całej społeczności akademickiej. Jestem głęboko przekonana, że wspólnie możemy osiągnąć ten cel - powiedziała prof. Małgorzata Lewandowska.

Spotkanie zakończyły pytania i komentarze uczestników seminarium.

Powiązany materiał:
Politechnika Warszawska uczelnią badawczą