Konstytucja dla Nauki - najważniejsze zmiany

Przedstawiony podczas Narodowego Kongresu Nauki projekt jest propozycją szerokich rozwiązań systemowych. Stanowi również efekt blisko dwuletniej współpracy ze środowiskiem akademickim. MNiSW planuje, by nowa ustawa zaczęła obowiązywać 1 października 2018 r.

PODSUMOWANIE ZMIAN

Zwiększenie autonomii uczelni

Ustawa 2.0 łączy się z podniesieniem znaczenia statutu uczelni oraz zwiększeniem roli rektora. Nowy organ - rada uczelni w ponad połowie będzie się składać z przedstawicieli otoczenia społeczno-gospodarczego. Rada ma mieć udział w wyborze rektora poprzez wskazanie, co najmniej dwóch kandydatów.

System wsparcia dla uczelni regionalnych

Jednym z priorytetów  reformy był zrównoważony rozwój szkolnictwa wyższego. Podczas konsultacji uznano, iż regiony powinny otrzymywać jeszcze większe wsparcie. Propozycję konkursu na dodatkowe finansowanie Regionalne Inicjatywy Doskonałości rozszerzono o kolejne zamierzenia m.in. „Dydaktyczne Inicjatywy Doskonałości”.

Polskie czasopisma

Projekt ustawy przewiduje konkursowe wsparcie dla 250 czasopism, które będą chciały znaleźć się w międzynarodowych bazach danych.

Szkoły doktorskie

Planowane jest wprowadzenie szeregu rozwiązań, które mają zapewnić wysoki poziom studiów oraz zagwarantować doktorantom jak najlepsze warunki do prowadzenia badań naukowych. Konstytucja dla Nauki wprowadza szkoły doktorskie, dostępne jedynie w formie stacjonarnej, przy jednoczesnym zachowaniu możliwości trybu eksternistycznego. Planowane jest zapewnienie wsparcia przyszłych doktorantów, którzy mają otrzymać od państwa stypendium, będą również mieli możliwość skorzystania z urlopów rodzicielskich w trakcie kształcenia.

Studia niestacjonarne

Studenci studiów niestacjonarnych nie będą musieli dłużej studiować. Ministerstwo wycofało się z zapowiadanego w zeszłym roku rozwiązania. Utrzymane zostaną również dotychczasowe przywileje studenckie m.in. zniżki na komunikację.

Zniesienie obowiązku habilitacji

W celu realizowania  awansu zawodowego do szczebla stanowiska profesora uczelni, nauczyciel akademicki nie będzie musiał posiadać habilitacji. Reforma wprowadza ułatwiony proces uzyskiwania habilitacji dla najwybitniejszych badaczy, którzy uzyskają prestiżowe granty naukowe.

Wyższe płace dla nauczycieli akademickich

Jako istotną zmianę w punktu widzenia wynagrodzeń Minister Gowin wskazał uregulowanie w ustawie minimalnej pensji dla pracowników naukowych. Ta ma być uzależniona od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.  

Finansowanie Uczelni

Środki na utrzymanie potencjału dydaktycznego oraz badawczego przyznawane będą w postaci subwencji. Oznacza to, że uczelnie będą mogły swobodniej niż dotąd decydować, na co konkretnie przeznaczą otrzymane środki. Te niewykorzystane w danym roku kalendarzowym przejdą na rok następny. Będą one kierowane do uczelni, a nie - jak dotąd - do jej jednostek organizacyjnych (np. wydziałów).

W projekcie zapisano również coroczne minimalne wydatki budżetu państwa na naukę i szkolnictwo wyższe. W roku 2019 ma to być 1,2 proc. PKB. Procent ten co roku ma rosnąć o 0,1 proc., aż do 2025 r. kiedy ma osiągnąć 1,8 proc. PKB.

PRZYDATNE LINKI:

O reformie - http://konstytucjadlanauki.gov.pl/o-reformie

Podsumowanie zmian - http://konstytucjadlanauki.gov.pl/podsumowanie-zmian

Harmonogram konsultacji - http://konstytucjadlanauki.gov.pl/harmonogram-konsultacji