11 stycznia 2019 r. przedstawiciele władz uczeni i wydziałów z całej Polski dyskutowali o zjawiskach ksenofobii i ich niebezpiecznych następstwach podczas konferencji „Lęk przed OBCYMI i wrogość wobec nich”.
Wydarzenie zostało zorganizowane przez Komisję Komunikacji i Odpowiedzialności Społecznej KRASP, Uniwersytet Warszawski oraz Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha. Za główny cel Konferencji postawiono konieczność tworzenia w uczelniach atmosfery sprzyjającej formowaniu postaw otwartości wobec wszystkich ludzi. Przygotowując młodzież do życia, musimy mieć wiedzę na temat uwarunkowań negatywnych postaw wobec innych, zwłaszcza wobec ludzi innych narodowości, zapoznać się z ich przejawami oraz konsekwencjami stykania się z niechęcią, czy nawet wrogością ze strony innych – piszą organizatorzy.
Konferencję otworzyły przemówienia: Rektora Uniwersytetu Warszawskiego prof. UW dr. hab. Marcina Pałysa; Rektora Politechniki Warszawskiej prof. dr. hab. inż. Jana Szmidta oraz byłego Rektora SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego prof. dr. hab. Andrzeja Eliasza.
Rektor Politechniki Warszawskiej prof. Jan Szmidt w swoim przemówieniu nawiązał do deklaracji „Uniwersytety dla oświecenia”, podpisanej w grudniu 2018 r. przez przewodniczących Konferencji Rektorów dziesięciu krajów Europy Środkowowschodniej. Rektor przytoczył kluczowe fragmenty manifestu, wskazujące na wagę i aktualność tematyki poruszanej podczas konferencji: Wyrażamy silną wiarę w podstawowe wartości szkolnictwa wyższego, które odzwierciedlają osiągnięcia oświecenia. (…) Jednocześnie wyrażamy zaniepokojenie rozwojem, w Europie i poza nią, takich sytuacji, które zagrażają demokratycznemu charakterowi naszych instytucji i społeczeństw. (…) Nasze obawy nasilają się na tle rosnących nierówności, nacjonalizmu, populizmu, rasizmu, antysemityzmu, nietolerancji, polaryzacji, radykalizacji, a także pseudo-nauki, pseudo-faktów i innych zagrożeń dla kultury demokratycznej i naukowej. Jako przedstawiciele instytucji szkolnictwa wyższego, tych filarów społeczeństwa i demokracji, staramy się przeciwdziałać i zapobiegać tym zmianom.
Podczas konferencji wykłady poprowadzili m.in.: prof. UW dr hab. Michał Bilewicz z Uniwersytetu Warszawskiego, który wystąpił z prezentacją pt. „Uprzedzeni. O źródłach ksenofobii i ich konsekwencjach”, w której przedstawiony został aktualny stan badań nad zjawiskiem ksenofobii; prof. dr hab. Janina Filek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie z prelekcją pt. „Lęk przed obcymi/innymi na polskiej uczelni”, w której poruszona została kwestia inności i odmienności nie tylko na tle etnicznym, lecz również z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych bądź chorych psychicznie studiujących lub pracujących na uczelniach. Dodatkowo prof. dr hab. Mirosław Kofta z Uniwersytetu Warszawskiego poprowadził panel dyskusyjny „Społeczno-kulturowe źródła ksenofobii i możliwości jej ograniczania”.
Podsumowując, uczestnicy wydarzenia zgodnie wskazali, że globalizujący się świat to wciąż nowe wyzwania stawiane przed społeczeństwami. To konieczność poradzenia sobie m.in. z wrogością przejawianą wobec ludzi różniących się od nas samych. Przeciwstawienie się nastrojom niechęci wobec osób, zbiorowości postrzeganych jako „obce” jest moralnym obowiązkiem społeczności akademickiej.
Powiązany artykuł:
Uniwersytety dla oświecenia - KRASP wśród sygnatariuszy „Universities for Enlightenment”
Zdjęcie: Biuletyn PW