70-lecie Studium Języków Obcych Politechniki Warszawskiej

Historia nauczania języków obcych w Politechnice Warszawskiej sięga roku 1921/22, kiedy to w Programie Politechniki Warszawskiej zamieszczony został lektorat języka francuskiego. W Planie wykładów i składzie osobowym w roku naukowym 1924/25 pojawiają się już lektoraty języków angielskiego, niemieckiego i rosyjskiego. Bezpośrednio po II wojnie lektoraty obejmowały dwa kursy - niższy i wyższy - czterech języków: rosyjskiego, angielskiego, francuskiego i niemieckiego, po dwie godziny ćwiczeń tygodniowo na każdym kursie. Ćwiczenia były nadobowiązkowe, wspólne dla słuchaczy wszystkich wydziałów i lat studiów.

W roku akademickim 1950/1951 wszystkie wydziały zorganizowały u siebie obowiązkową naukę dwóch języków obcych: języka rosyjskiego oraz jednego z trzech języków zachodnich (niemieckiego, francuskiego lub angielskiego). W tym samym roku wprowadzone zostały tzw. etaty lektorskie zobowiązujące lektora do prowadzenia zajęć z języków w wymiarze 18 godzin tygodniowo.

1 września 1951 r. został powołany Zakład Języków Obcych, którego kierownictwo powierzono mgr. Władysławowi Głuchowskiemu. Pierwszym krokiem było przyjęcie obowiązującej liczebności grup językowych (25-30 studentów).

Lektorzy zatrudnieni w Zakładzie, oprócz zajęć dydaktycznych ze studentami, prowadzili konsultacje językowe a także, co ciekawe, również zajęcia dla kadry uczelni.

Niezwykle istotne dla historii Studium było Zarządzenie Ministra Szkolnictwa Wyższego z 2 lutego 1953 r. w sprawie organizacji praktycznego nauczania języków obcych w szkołach wyższych. Zakład Języków Obcych PW został przekształcony w Studium Języków Obcych.

Można powiedzieć, iż wiele zapisów Zarządzenia znajduje swoje odbicie w aktualnych aktach prawnych. Studium Języków Obcych, w myśl Zarządzenia, podlegało rektorowi bądź prorektorowi ds. nauczania, pracą studium i jego administracji miał kierować kierownik, a lektorzy mieli być podzieleni na zespoły, grupujące nauczycieli danego języka. Spośród członków każdego zespołu wyłaniano jego kierownika (Zarządzenie Ministra Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 lutego 1953 r. w sprawie organizacji praktycznego nauczania języków obcych w szkołach wyższych).

Również zadania, jakie zostały postawione przed jednostkami, powstającymi na początku lat 50., są w zasadzie bardzo podobne. Głównym zadaniem dawniej było prowadzenie nauki języków obcych, usprawnianie oraz podnoszenie poziomu nauczania i wyników praktycznej nauki języków obcych. Cel ten miał zostać osiągnięty poprzez stałe podnoszenie kwalifikacji nauczycieli, organizowanie i popieranie wymiany doświadczeń między studiami, prowadzenie hospitacji oraz pomoc studentom w systematycznej pracy własnej (Zarządzenie Ministra Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 lutego 1953 r. w sprawie organizacji praktycznego nauczania języków obcych w szkołach wyższych).

Wykład jubileuszowy wygłosił dr hab. Michał Rusinek, prof. UJ (na zdjęciu z Dyrektor SJO Lucyną Skwarko)

Czy coś się przez te 70 lat się zmieniło?

Istnienie Studium Języków Obcych w uczelni, jego zadania i strukturę warunkują aktualne przepisy. Można jednak dopatrzyć się wielu podobieństw. Lektorzy są podzieleni na zespoły, stale podnoszą swoje kwalifikacje, dbają o poziom nauczania. Wymiana doświadczeń odbywa się już nie tylko na płaszczyźnie krajowej w ramach Stowarzyszenia Akademickich Ośrodków Nauczania Języków Obcych SERMO, ale i na płaszczyźnie międzynarodowej w ramach European Confederation of Language Centres in Higher Education CERCLES. W roku akademickim 2021/2022 SJO uzyskało akredytację EAQUALS – Excellence in Language Education.

Obecnie Studium włącza się w proces umiędzynarodowienia, poprzez prowadzenie Foundation Year dla kandydatów międzynarodowych na studia w PW, rocznych kursów języka angielskiego i polskiego a także poprzez działania w ramach ENHANCE, podejmowane w współpracy z CWM. Studium zorganizowało tandemy językowe, w których biorą udział studenci ze wszystkich uczelni stowarzyszonych w ENHANCE.

SJO niezwłocznie po przyjęciu Politechniki w Kijowie i we Lwowie do Konsorcjum ENHANCE zorganizowało spotkania z przedstawicielami jednostek, zajmujących się na tych uczelniach nauczaniem języków obcych. W celu wsparcia pracujących tam nauczycieli języka polskiego organizowany jest klub dyskusyjny, nasi lektorzy języka polskiego wspierają kolegów z Ukrainy, przekazując i materiały dydaktyczne i wspierając metodycznie. SJO współpracuje też aktywnie ze Studium Języków Obcych TU Aachen. Obecnie nasza Pełnomocnik ds. współpracy z CWM bierze udział w planowaniu działań w ramach projektu ENHANCE 2.

Po wybuchu wojny na Ukrainie SJO niezwłocznie zaoferowało kursy języka polskiego dla pracowników oraz studentów i kandydatów na studia z Ukrainy.

Od lat Studium prowadzi zajęcia języka angielskiego dla pracowników dydaktycznych i badawczo dydaktycznych, a także dla pracowników administracji PW. Świadczymy usługi tłumaczeniowe a także, nieodpłatnie, wykonuje drobne korekty językowe oraz prowadzi konsultacje językowe.

Przy okazji Jubileuszu 65-lecia powiedziałam, że nauczyciele to taka grupa zawodowa, która całe życie nie tylko uczy innych, ale przede wszystkim uczy i doskonali się sama. Jestem przekonana, że z tego miejsca mogę złożyć deklarację, iż Studium Języków Obcych jak zwykle sprawnie wejdzie w nurt stosowania innowacyjnych form kształcenia. Nawet nie przypuszczałam, jak bardzo prorocze będą te słowa. Skonfrontowani z wybuchem pandemii COVID-19 i nagłym przejściem w tryb nauczania zdalnego, nauczyciele SJO zdali egzamin na piątkę. Wszyscy natychmiast nawiązali kontakt ze swoimi studentami, w ciągu bardzo krótkiego czasu wdrożyli się w korzystanie z MS Teams i Moodle’a, a narzędzia te zostały z nami już na stałe. Według statystyk CI jesteśmy jedną z jednostek o najwyższym wskaźniku wykorzystania Platformy Moodle i z największą liczbą kursów na Platformie.

Kierownictwo Studium, od lewej: mgr Anna Król, mgr Joanna Kożuchowska, mgr Mirosława Ropelewska, mgr Lucyna Skwarko oraz mgr Piotr Czarnecki

A co przyniesie przyszłość? Będziemy stawiać na rozwój nowoczesnych form kształcenia. Nauczanie projektowe, Design Thinking, debaty to metody, które są powoli wprowadzane do oferty Studium. Odpowiadamy też na zapotrzebowanie pracodawców na znajomość języków obcych. W styczniu, we współpracy z Biurem Karier i DAAD zostanie zorganizowane „Spotkanie z pracodawcą”. W spotkaniu wezmą udział przedstawiciele firm niemieckich bądź współpracujących z Niemcami. Uruchamiamy kursy nowych języków – ostatnio do oferty dołączyliśmy zajęcia z języka niderlandzkiego, a od lutego rozpoczniemy naukę języka koreańskiego.

Dołożymy wszelkich starań związanych z procesem umiędzynarodowienia, ENHANCE i ENHANCE 2, a także wszelkich innych, w których będziemy mogli udzielić pomocy.