Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej

Pierwsza Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej (PMDIB) powstała w 2011 roku. Znalazły się na niej 33 projekty strategicznej infrastruktury badawczej z różnych dziedzin nauki. W styczniu 2013 roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) zaprosiło naukowców do aktualizacji mapy. Na takiej zaktualizowanej Mapie miały pojawić się propozycje nowych projektów inwestycyjnych a także najświeższe informacje o infrastrukturze, która już wcześniej znalazła się na PMDIB.

Jak czytamy na stronie internetowej resortu nauki, środowisko naukowe zaproponowało 100 propozycji przedsięwzięć, które oceniły zespoły ekspertów. Na podstawie ich opinii powstała lista projektów, rekomendowanych do wpisu na PMDIB. Obejmuje ona 20 nowych propozycji przedsięwzięć. Z kolei w pięciu przedsięwzięciach już obecnych na mapie zmieniono np. skład konsorcjum, zakres danej inwestycji, budżet czy plan badawczy.

Umieszczone na Mapie projekty dotyczą różnorodnych dziedzin nauki. Po 14 dotyczy nauk fizycznych i matematycznych oraz technicznych; 11 obejmuje obszar nauk o Ziemi i biologicznych; po sześć - zagadnień interdyscyplinarnych oraz nauk medycznych i rolniczych; dwie pozycje należą do obszaru nauk społecznych i humanistycznych. 30 ze wskazanych projektów ma charakter krajowy, a 23 międzynarodowy, 13 przedsięwzięć jest już w fazie realizacji.

Na Mapie znalazły się np. Obserwatorium fal grawitacyjnych koordynowane przez Instytut Matematyczny PAN w Warszawie; PolFEL – Polski Laser na Swobodnych Elektronach koordynowany przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku; Europejskie Centrum Bioinformatyki i Genomiki z poznańskim Instytutem Chemii Bioorganicznej PAN w roli koordynatora; Centrum Zasobów Mikrobiologicznych koordynowane przez Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego w Warszawie; Laboratorium Ropy i Gazu z Politechnika Gdańską, jako koordynatorem.

„Od 2006 roku w Unii Europejskiej działa komisja, która tworzy plan rozbudowy - nazywany +mapą drogową+ - pan-europejskiej strategicznej infrastruktury służącej działalności naukowej - ESFRI” – mówi wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, prof. Włodzisław Duch. „Polska, podobnie jak inne kraje Unii, uczestniczy w realizacji wielu projektów z tej listy, jednocześnie tworząc własną listę strategicznych projektów krajowych, nazwaną Polską Mapą Drogową Infrastruktury Badawczej” – dodaje wiceminister.

Strategiczna infrastruktura badawcza to urządzenia i obiekty, mające wyjątkowy charakter w skali krajowej, europejskiej lub międzynarodowej, a także kluczowe znaczenie dla rozwoju badań naukowych. Taka infrastruktura musi m.in. spełniać kryteria wysokiej jakości naukowej i organizacyjnej oraz otwartego dostępu do prowadzenia i wykorzystywania wyników badań. Może być to jeden obiekt (np. duży teleskop) lub sieć rozproszonych obiektów (np. obserwatoriów posiadających małe teleskopy). Umieszczona na mapie aparatura naukowa, może być stacjonarna (np. synchrotron) lub przemieszczająca (np. obiekty jeżdżące, latające lub pływające). Kryteria infrastruktury badawczej spełniają również banki danych, sieci telekomunikacyjne i systemy informatyczne, a nawet zasoby wiedzy takie jak archiwa, czy kolekcje i depozyty.

Kolejną aktualizację mapy resort nauki chce ogłosić na przełomie lat 2016/2017. Jesienią 2014 roku MNiSW planuje organizację spotkania informacyjnego dla reprezentantów konsorcjów naukowych, których propozycje przedsięwzięć są obecne na Mapie. Wydarzenie będzie poświęcone kwestii finansowania infrastruktury badawczej ze środków europejskiej polityki spójności.