Łącze inżynierskie typu SMART

Twórcami tego łącza są dr inż. Ryszard Kowalik, dr inż. Marcin Januszewski, mgr inż. Emil Bartosiewicz z Zakładu Aparatów i Automatyki Elektroenergetycznej Instytutu Elektroenergetyki.

Łącze pozwala na zdalny nadzór nad urządzeniami automatyki elektroenergetycznej bez potrzeby odbywania podróży do odległych od siedziby PSE S.A. stacji elektroenergetycznych. W jego budowie wykorzystano współczesne możliwości systemów operacyjnych oraz protokołów pozwalających na przekazywanie danych. Zaprojektowano i wykonano również sieci połączeń telekomunikacyjnych w stacjach elektroenergetycznych, uruchomiono transmisję danych między elementami systemu i nadzorowanymi urządzeniami oraz sprawdzono działanie wymiany danych poprzez rozległą sieć komunikacyjną PSE S.A.

Główną ideą przyświecającą powstaniu nowej wersji zdalnego systemu nadzoru urządzeń automatyki zabezpieczeniowej była konieczność zapewnienia możliwie szybkiej reakcji służb eksploatacji sieci przesyłowych wysokiego napięci na zmieniające się warunki pracy systemu elektroenergetycznego. Konieczność zmiany parametrów pracy urządzeń zabezpieczeniowych wytwarzanych przez wielu producentów i zainstalowanych w jednej stacji powoduje, że naturalnym rozwiązaniem jest zastosowanie lokalnego komputera, który będzie pozwalał na uruchomienie wielu różnych aplikacji oraz, co jest istotne, będzie inteligentnie zestawiał łącza telekomunikacyjne do wybranych urządzeń. Dodatkowo operacje te można wykonać zdalnie z lokalizacji oddalonych o setki kilometrów od stacji elektroenergetycznej. Sterowanie pracą takiego komputera odbywa się w sposób nie wymagający specjalistycznego oprogramowania ale z zachowaniem zasad bezpieczeństwa sieciowego.

Łącze inżynierskie widok z tyłu (zdjęcie od lewej) i z przodu (zdjęcie z prawej)

Nowa wersja koncentratora jest typu SMART i wykazuje się „inteligencją” pozwalającą na diagnostykę stanu swojej pracy oraz określa poprawność działania całej infrastruktury połączeń telekomunikacyjnych, wskazując potencjalne uszkodzenia. Dodatkowo, dzięki implementacji standardu IEC 61850, automatycznie raportuje stan swojej pracy do systemu sterowania i nadzoru stacji elektroenergetycznej. Pozwala to na łatwą analizę uszkodzeń infrastruktury telekomunikacyjnej, która jest integralnym elementem stacji elektroenergetycznej.

Opracowany i wdrożony system „łącze inżynierskie” stanowi dobry przykład współpracy ośrodka naukowo-badawczego z przemysłem i transferu innowacji do gospodarki. System ten uzyskał już akceptację Centralnego Laboratorium Automatyki PSE S.A. Testy nowej wersji łącza inżynierskiego zostały wykonane w kwietniu 2014 r. Potwierdziły one spełnienie przez nową wersję urządzenia wymagań PSE S.A. i umożliwiły oferowanie nowego produktu na rynku usług elektroenergetycznych. System został też przychylnie przyjęty przez firmy z branży elektroenergetycznej, co zaowocowało podpisaniem kilku kontraktów na zaprojektowanie oraz wdrożenie tego systemu w stacjach zarządzanych przez PSE S.A.