Mielerze, czyli miejsca, gdzie niegdyś wypalano na masową skalę węgiel drzewny, odkryto za pomocą metod nieinwazyjnych. - Po dawnych mielerzach zachowały się głównie niewielkie dookolne zagłębienia oraz nieznacznie wyniesiona część centralna obiektów. W oparciu o tradycyjną prospekcję powierzchniową, rozpoznanie tak szczątkowo zachowanych obiektów, i do tego w takiej dużej skali, byłoby niemożliwe – powiedział PAP dr Rafał Zapłata z Katedry Konserwacji Zabytków Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie.

Do poszukiwań mielerzy zastosowano m.in. lotnicze skanowanie laserowe (ASL – Airborne Laser Scanning). Do skanowania wykorzystano urządzenia typu LiDAR (Light Detection and Ranging). Z nadajnika zamieszczonego w samolocie emitowane są impulsy laserowe w kierunku ziemi. Po napotkaniu przeszkód terenowych wracają one do odbiornika. Dzięki temu uzyskuje się zbiór punktów przestrzennych, które są dokładną rejestracją powierzchni terenu. Następnym krokiem była analiza i interpretacja pomiarów.

Naukowcy zbadali w ten sposób zalesiony teren o powierzchni ok. 21 kilometrów kwadratowych. Odkryte mielerze zostały wstępnie powiązane z działającym na badanych terenach Staropolskim Okręgiem Przemysłowym, który funkcjonował w okresie od XVI do XIX wieku. Archeolodzy nie wykluczają jednak, że wypał węgla drzewnego mógł tam funkcjonować już w średniowieczu, bądź nawet wcześniej.

Naukowcy pracują obecnie nad metodyką badawczą w zakresie zastosowania ASL w archeologii. W prace te zaangażowani są także pracownicy Zakładu Fotogrametrii, Teledetekcji i Systemów Informacji Przestrzennej Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, pod kierownictwem dr hab. inż. Katarzyny Osińskiej-Skotak. W ramach projektu badacze będą pracować nad rozwojem metod nieinwazyjnych w poszukiwaniu zabytków architektonicznych. Dzięki wykorzystywaniu danych uzyskanych za pośrednictwem lotniczego skanowania laserowego, liczba odkryć archeologicznych może wzrosnąć.

Projekt "Zastosowanie skaningu laserowego oraz teledetekcji w ochronie, badaniu i inwentaryzacji dziedzictwa kulturowego. Opracowanie nieinwazyjnych, cyfrowych metod dokumentacji i rozpoznawania zasobów dziedzictwa architektonicznego i archeologicznego" realizowany jest w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2012-2015.

_{Źródło: Ponad tysiąc zabytkowych mielerzy odkryto w Polsce płd.-wsch., http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,398642,ponad-tysiac-zabytkowych-mielerzy-odkryto-w-polsce-pld-wsch.html}