Prof. Jan Czochralski w 1916 roku odkrył metodę otrzymywania monokryształów metali, która została zastosowana powszechnie w technologiach elektronowych, dokonując niezwykłej rewolucji technicznej XX i XXI wieku. Po studiach w Berlinie pracował w renomowanych niemieckich ośrodkach badawczych. W szczycie swych możliwości intelektualnych w 1928 r. zdecydował się na powrót do kraju, na  Politechnikę Warszawską, aby służyć Ojczyźnie i dzielić się wiedzą. Do powrotu do kraju nakłonił go prof. Henryk Mierzejewski w porozumieniu z Prezydentem prof. Ignacym Mościckim. W 1929 r. prof.  Jan Czochralski otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Warszawskiej.

Widok grobowca rodzinnego prof. Jana Czochralskiego z tablicami upamiętniającymi po renowacji/fot. Biuletyn PW

W okresie okupacji uczony działał w podziemiu, jednak powojenne władze oskarżyły go o kolaborację, na wiele lat dyskredytując profesora w środowisku naukowym. W 2011 roku Senat Politechniki Warszawskiej, na podstawie badań archiwalnych przeprowadzonych pod kierunkiem prof. Mirosława Nadera z inicjatywy ówczesnego Rektora Politechniki Warszawskiej prof. Włodzimierza Kurnika, przywrócił prof. Janowi Czochralskiemu dobre imię i należne miejsce w Panteonie nauki polskiej. Następnie Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu jego zasług naukowych, postanowił oddać mu hołd i ustanowił rok 2013 Rokiem Jana Czochralskiego. Powstały nowe publikacje, filmy, audycje, upamiętniono profesora pomnikami, tablicami, nazwami ulic, placów, audytoriów oraz setkami wydarzeń, przywracając go do obiegu naukowego i społecznego.

Wystąpienie dr. Dariusza Kurzawy, Wicemarszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego/fot. Biuletyn PW

Wystąpienie Burmistrza Kcyni Marka Szarugi, na drugim planie prof. Mirosław Nader/fot. Biuletyn PW

Wystąpienie prof. Mirosława Nadera, w tle Burmistrz Kcyni Marek Szaruga i Przewodniczący Rady Miejskiej Zbigniew Witczak oraz Anna Duda-Nowicka z UM w Kcyni/fot. Biuletyn PW

W 65. rocznicę śmierci prof. Jana Czochralskiego, 20 sierpnia 2018 roku w Kcyni, Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego dr Dariusz Kurzawa na grobowcu rodzinnym naukowca odsłonił tablicę pamiątkową. Podczas uroczystości głos zabrali: dr Dariusz Kurzawa, Marek Szaruga - Burmistrz Kcyni oraz prof. dr hab. inż. Mirosław Nader - były Krajowy Koordynator Obchodów Roku Jana Czochralskiego, pełniący funkcję Pełnomocnika Rektora ds. dziedzictwa Politechniki Warszawskiej. Ponadto w uroczystości udział wzięli m.in.: Rodzina Czochralskich, Przewodniczący Rady Miejskiej Kcyni - Zbigniew Witczak, Wicestarosta - Andrzej Kinderman, Dziekan Dekanatu Kcynia - ks. kan. Michał Kostecki, dr Paweł Tomaszewski - biograf Czochralskiego, profesorowie z Politechniki Poznańskiej, przedstawiciele towarzystw naukowych, radni i wielu mieszkańców miasta.

Podziękowanie dla Politechniki Warszawskiej za wsparcie inicjatywy renowacji grobowca rodzinnego prof. Jana Czochralskiego/fot. Biuletyn PW

Przedsięwzięcie odbudowy grobowca wsparli: Politechnika Warszawska, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Urząd Marszałkowski w Toruniu, Polskie Towarzystwo Wzrostu Kryształów, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Jan Majewski z Poznania oraz członkowie rodziny Jana Czochralskiego. W imieniu Rektora PW prof. Jana Szmidta, prof. Mirosław Nader podziękował władzom województwa i miasta Kcyni za starania upamiętniające postać prof. Jana Czochralskiego, Obywatela Kcyni, „praojca światowej elektroniki”.

- W 100-lecie odzyskania Niepodległości przed budynkiem Technologii Chemicznej Politechniki Warszawskiej, w którym pracował Jan Czochralski, odbudujemy popiersie prezydenta Ignacego Mościckiego zniszczone w 1939 roku przez okupanta - zapowiedział prof. Mirosław Nader. - Ta symboliczna klamra historii łączy znów po latach obu naukowców - dodał.